نشر شدت

• روشنگری برای گریز از فهم گذشته که فهمی اسطوره ای و جادویی نسبت به جهان بود، خود را به عنوان تنها شکل فهم بشری و عقل روشنگری را به عنوان تنها شکل موجود تفکر عرضه کرد.
• در ابتدا مفهوم خدا، خودِ چیزها بود، به این معنا که خدای دریا خودِ دریا بود و خشم-اش طوفان.
• به مرور ماهیت خدا از چیز جدا شد و هویتی انسان-گونه و در عین حال اسطوره ای به خود پذیرفت.

دیالکتیک روشنگری - هورکهایمر و آدورنو