نشر شدت

• برخلاف دروغ واقعیتِ خیالی چیزی است که هر کسی آن را باور می کند و تا وقتی که این باور مشترک وجود دارد، واقعیتِ خیالی در جهان اِعمالِ قدرت می‌کند.
• مجسمه‌سازِ غارِ اشتادل شاید صادقانه به وجودِ روحِ نگهبانِ مردِ شیرنما اعتقاد داشت. بعضی از جادوگران شارلاتان هستند، اما اغلب آنها صادقانه به وجودِ خدایان و شیاطین باور دارند. بیشتر میلیونرها حقیقتا وجودِ پول و شرکت‌های با مسئولیتِ محدود را باور دارند. اکثر فعالانِ حقوقِ بشر خالصانه به وجودِ حقوقِ بشر ایمان دارند.
• در سال 2011 که سازمانِ ملل از دولتِ لیبی خواست که حقوقِ انسانیِ مردمِ لیبی را رعایت کند هیچکس دروغ نمی‌گفت، هر چند که هم سازمان ملل و هم لیبی و هم حقوق بشر ساخته و پرداخته‌ی تخیلاتِ زاینده‌ی ما هستند.
• از زمانِ انقلابِ شناختی، انسانِ خردمند در واقعیتی دوگانه زیسته است. از یک طرف واقعیتِ عینیِ رودخانه و درخت و شیر؛ و از طرفِ دیگر واقعیتِ خیالیِ خدایان و ملت‌ها و شرکت‌ها. واقعیتِ خیالی به مرورِ زمان قدرتمندتر شد، به طوری که امروزه حتی بقای رودخانه‌ها و درخت‌ها و شیرها هم وابسته به لطفِ موجوداتی خیالی مانند خدایان و ملت‌ها و شرکت‌هاست.

انسان خردمند (تاریخ مختصر بشر) - نوشته یووال نوح هراری