نشر شدت

• تفکر در جریان رهایی از طبیعت خوفناک ظاهر شد، طبیعتی که سرانجام به تمامی مقهور شد.
• لذت به تعبیری همان انتقام طبیعت است. در متن لذت آدمیان تفکر را از خود می زدایند و از تمدن می گریزند.
• در جوامع اولیه این نوع بازگشت به خانه را جشن-های جمعی تدارک می دید.
• (هر نوع زیاده-روی مجاز شمرده می شود. قوانین شکسته و همه-چیز سروته می شود.)
• اما با روشنگری و تمدن، لذت به ابژه-ای برای دستکاری بدل می شود تا در دم و دستگاه مدیریت تباه شود.
• این تحول از جشن-های بدوی تا تعطیلات امروزی گسترش می یابد.

دیالکتیک روشنگری - هورکهایمر و آدورنو