نشر شدت

• فضانوردان قبل از سفر اکتشافیِ «آپولو 11» به ماه، به تمرین در بیابانی دورافتاده در غرب آمریکا پرداختند که شبیه به کره ماه بود. آن منطقه سکونتگاه چندین قبیله‌ی سرخ‌پوستِ آمریکایی بود و داستانی درباره‌ی ملاقاتِ میان فضانوردان و یکی از افرادِ این قبایل وجود دارد.
• فضانوردان روزی هنگامِ تمرین با سرخ‌پوستی پیر روبه‌رو شدند که از آنها پرسید آنجا چه می‌کنند. آنها جواب دادند که عضو یک هیات اکتشافی هستند که به زودی عازم سفر به ماه خواهد شد. پیرمرد با شنیدنِ این حرف لحظه‌ای سکوت کرد و بعد از فضانوردان خواست که لطفی به او بکنند.
• پرسیدند: «چه می‌خواهی؟»
• پیرمرد گفت: «مردم قبیله‌ی من معتقدند که ارواحِ مقدس در ماه زندگی می‌کنند. نمی‌دانم آیا می‌توانید پیامِ مهمی را از طرفِ مردمِ من به آنها برسانید یا نه.»
• فضانوردان پرسیدند: «چه پیامی؟» پیرمرد چیزی به زیان قبیله‌ی خود گفت و سپس از فضانوردان خواست آن را بارها تکرار کنند تا درست از بر شوند. فضانوردان پرسیدند: «معنی‌اش چیست؟»
• «نمی‌توانم به شما بگویم. رازی است که فقط قبیله‌ی ما و ارواحِ ساکنِ ماه اجازه دارند آن را بدانند.»
• وقتی فضانوردان به قرارگاه‌شان بازگشتند، با جستجوی زیاد فردی را یافتند که زبانِ آن قبیله را می‌دانست و از او خواستند آن پیان را ترجمه کند. وقتی آنچه را از بر داشتند، تکرار کردند، مترجم شلیکِ خنده را سر داد. وقتی که ساکت شد، از او خواستند معنی‌اش را بگوید.
• او توضیح داد که معنیِ جمله‌ای که با آن دقت از بر کرده‌اند، این است:« حتی یک کلمه از حرف‌هایشان را باور نکنید. اینها آمده‌اند زمین‌های شما را بدزدند.»

انسان خردمند (تاریخ مختصر بشر) - نوشته یووال نوح هراری