نشر شدت

وقتی در جامعه راجع به تکامل انسان صحبت می کنیم، مردم اکثرا چنین تصویری توی ذهنشون میاد:

احتمالا شما هم این تصویر رو دیده باشین، چون حتی وقتی در موتورهای جستجو تکامل انسان رو جستجو می کنیم، تصویرهایی اینچنینی زیاد در نتایج ظاهر میشه. اما این تصویر غلط هست، چون داره نشون میده که تکامل انسان یک تکاملِ خطی هست. هیچ موجودی در جهان به صورتی خطی دچارِ فرگشت یا تکامل نمیشه. پس چرا انسان باید جدا باشه؟ واقعیت این هست که فسیل های به جای مونده در طولِ تاریخِِ 6 ملیون سالِ پیش هم نشون میده که موجودات متنوعِ دیگری بودند که در این تکاملِ خطیِ ما قرار نمی گیرند.

پس این تصویر از کجا اومده؟ این تصویر متعلق به اولین نگرش های علمیِ ما راجع به تکاملِ انسان هست. در اون زمان احتمالا دانشمندان دیدگاه هایی انسان محورانه داشتند و ناخودآگاها انسان رو در ترسیم مسیرهای تکاملی متفاوت از جانورانِ دیگر می کشیدند. دیدگاهِ غلطِ «حلقه ی گمشده» هم از همین ترسیمِ نادرستِ خطیِ تکاملِ انسان شکل گرفت که عده ای بر این باور بودند که در میانِ این خطِ یک گونه گم شده است و فسیلی از آن به جای نمانده.

بعدتر فهمیدیم که فرگشت به صورتِ شاخه های درختی عملی می کنه. یعنی اگه رسمش کنیم روی کاغذ، شبیه شاخه های درخت میشه:

در این نمودار می تونیم ببینیم که هر موجود در مسیرِ تکامل صرفا به صورتِ مستقیم تبدیل به یک موجودِ دیگه نمیشه. چندین موجود متفاوت شکل می گیرن که فقط برخی از اونها در رقابتِ بقا موفق باقی می مونن.

اما این تصویر هم حقیقتِ کامل رو نشون نمیده. فسیل های بیناگونه ای که بدست اومده، باعث شده که متوجه بشیم. بین این گونه های مختلفِ هومینین ها، جفت گیری هم وجود داشته و در نتیجه گونه های بینابینی هم به وجود اومده.

در نهایت، نمودارِ تکاملِ انسان به شکلِ زیر درمیاد. منحنی هایی که بین شاخه ها وجود داره، در واقع برای این ترسیم شده که نشون دهنده ی ترکیب شدن و جفت گیری های بین گونه ها باشه. واقعیت این هست که تکاملِ گونه های دیگرِ حیات هم روی زمین به همین شکل بوده و شاید این دیدگاهِ انسان-محورانه ی ما بوده که سعی کردیم در گذشته شکلی متفاوت برای خودمون قائل بشیم. بهش میگن braided model یا مدلِ بافته شده: